Dla wielu z nas szokiem było odkrycie, że Orwell nie pisał o Sowietach lecz o Ameryce. Przestroga zawarta w jego powieściach wciąż jest aktualna, mimo że nie wiem, czy istnieje jeszcze robotnicza klasa.

Piękna to powieść. I dobra i mądra. I ucząca, jeśli jeszcze czegokolwiek może nas nauczyć literatura. Poetycka, rzec by można. Gdy zacząłem ją czytać, myślałem, że nie dotrwam do końca. Tymczasem końcówka przynosi efekt piorunujący. Zaczynam łączyć w wyobraźni rozproszone wątki i przedstawiony świat powoli staje się moim. Pamięć przywołuje muzykę, kwitowaną w opisie do funkcji epizodu, choć cała powieść nie miałaby bez niej sensu.

Są rzeczy niewyśnione przez filozofów, które podobają się niejako z założenia. To one sprawiają, że możemy mówić o gustach, o których się nie dyskutuje. Bez nich nie jest możliwa rozmowa. Bez nich nie ma dialogu ni refleksji, czasem pojętej jako wewnętrzny dialog, rozmowa ze sobą.

Próbuję sobie przypomnieć, jak to było w dawnych czasach. Nie chcę przez to powiedzieć, że znane są mi losy i historie terrorystycznej tradycji, zapoczątkowanej przez cygańską kapelę Birkuta i old–timowe bandy. Każdy Cygan to diler haszu i patelni – głosi legenda, której fragmenty kolebią mi się w labiryntach pamięci.

Zaiste trzeba odmienionej percepcji i wrażliwości, by zobaczyć i usłyszeć słowa i dźwięki umieszczone w albumie Geneza. Tak normalnie to płyta nie do słuchania. Nowoczesna technika rejestracji i odtwarzania czyni ową muzykę po prostu niemożliwą. Cudem przetrwałe do naszych czasów fragmenty natchnień są czymś więcej niż tylko dokumentem epoki. Są trochę innym świadectwem obecności i tego, że wszyscy nie muszą stanowić większości.

Też kiedyś byłem feministkiem i może dlatego jest mi to takie bliskie. Pochwalone powalają od pierwszego słuchania. Sam to widziałem na koncercie. Gdybym najpierw słuchał płyty, jak wszyscy konsumenci, nie byłoby mnie teraz tutaj w otoczeniu piękna. Pytając o źródła i korzenie niepodobna pominąć to, co niewidoczne, niewidzialne i anonimowe.

Jestem uwarunkowany jak Pies Pawłowa i widząc lub słysząc wybrane słowa nie mogę wyzbyć się reakcji. Tak właśnie jest i w tym przypadku i działa to na mnie siłą faktu.

Staliśmy się z innego świata przez odniesienia do lektur i wzajemnych kontaktów, na jakie trudno spamiętać przykład jakiś. Codzienność i zwyczajność jakiej poszukujemy, staje się na naszych oczach. Jest jak flash i haluny jakieś, nierzadko koszmarne.

Kolaż to metoda wizualizacji bazująca na przeświadczeniu, że wszyscy widzimy i wszyscy widzą mniej więcej to samo. Asemblaż dystansuje się wobec zagrożeń powodowanych jednowymiarową i płaską prezentacją. Muzyczny asemblaż może być kolażem, przez co przekracza płaskość wizualizacji. Odwołanie się do obrazów, a tym bardziej i lepiej – do portretów, czyni czytelnym kolejny szlak porozumień na podobnej ścieżce. Mówię tu o albumie Vienio – Profil Pokoleń vol. 1. O swoim pierwszym spotkaniu z tym albumem.

Wielu z nas zapytanych o to, co robiło jakiś czas temu, w zamyśleniu opuści głowę, drapiąc się po brodzie i marszcząc czoło, wiele bowiem zdarzyło się w międzyczasie do chwili bieżącej. I dziś wszyscy wydajemy się mieć problemy z czasem. A czasem i z miejscem. I daremnie byśmy próbowali to komuś tłumaczyć. Czy aby zwrócić uwagę na płytę, muszę znać jej wielopokoleniową historię, zahaczającą o czasy antyczne (bo gdzie tu szukać na ten temat informacji?), czy wystarczy, że poświęcę jej chwilę uwagi? Ta chwila trwa i trwa lat już tyle lat i potwierdza to, co głosi Tathagata: – jest moją wiecznością.