Wręczając handlarzowi zapłatę za wypełniony zielonym suszem woreczek, mało kto zastanawia się, komu płaci. Mówiąc o mafii, która kontroluje obrót narkotykami, ciężko tak naprawdę powiedzieć, kogo mamy na myśli. Wyrostka, który w swoim mieszkaniu w bloku zaopatruje kilkunastu znajomych? Prawdziwi bossowie działają z daleka, na próżno więc szukać ich pośród ulicznych sprzedawców. Między Wisłą a Bugiem coraz trudniejsze staje się także odróżnienie przestępców od ludzi polityki i biznesu.

Wraz z wiekiem dwudziestym, do historii odeszła najbardziej wyrazista postać świata narko-biznesu. Pablo Emilio Escobar Gaviria (12 stycznia 1949 - 2 grudnia 1993) był szefem największej kolumbijskiej mafii i prawdopodobnie najpoważniejszym przestępcą jaki chodził po kolumbijskiej ziemi. Przewodził „Cartel de Medellin” - zajmującej się produkcją i przemytem kokainy organizacji przestępczej, której nazwa pochodzi od miejscowości Medellin, gdzie znajdowała się jej główna baza operacyjna.

Swoją karierę rozpoczął jako złodziej samochodów na ulicach Medellin, lecz prędko awansował i zaangażował się w przemyt kolumbijskiej marihuany do USA. W późnych latach sześćdziesiątych dostrzegł swoją szansę w międzynarodowym handlu kokaina. Płacąc farmerom dwukrotnie więcej niż dostawali dotychczas, przejął kontrolę nad pobliskimi plantacjami koki. Szybko stał się też kluczową postacią w tym biznesie, który notabene przyniósł mu majątek wart trzy miliardy dolarów i sprawił, że znalazł się on na siódmym miejscu na liście najbogatszych ludzi świata magazynu Forbes.

W 1981 kierowany przez Escobara Cartel de Medellin założył pierwszą kolumbijską grupę paramilitarną MAS będącą odpowiedzią kartelu na skierowane przeciw niemu porwania i działania partyzanckie.

Jednocześnie Escobar podjął się wielu działań charytatywnych na rzecz biednych – wybudował m.in. boiska do piłki nożnej, czy całą dzielnicę nazwaną „Medellin sin tugurios” - Medellin bez slumsów.  Działania te przysporzyły mu poparcia społecznego i zapewniły miejsce w Izbie Reprezentantów z ramienia ruchu Alternativa Liberal. W 1982 jako senator został zaproszony do posiadłości premiera Hiszpanii Felipe Gonzaleza.

Za sprawą doniesień o kryminalnych powiązaniach, w 1983 Escobar został usunięty z partii. Rozkaz zgładzenia odpowiedzialnego za te oskarżenia Rodrigo Lara Bonilla, ówczesnego ministra sprawiedliwości, rozpoczął jeden z najkrwawszych okresów we współczesnej historii Kolumbii

Jego najgłośniejsze przestępstwa:

• n     wysadzenie lecącego samolotu linii Avianca – blisko dwieście ofiar
• n     w kampanii prezydenckiej w 1989 roku zamordował kilku kandydatów na ten urząd, między innymi prowadzącego w sondażach  Luisa Carlosa Galána.
• n     chcąc ostatecznie pozbyć się szefa kolumbijskiej tajnej policji (DAS), generała Miguela Maza, zlecił wysadzenie jej siedziby. Pod gruzami poległo sześćdziesiąt osób, a setki zostały ranne, lecz choć budynek został kompletnie zniszczony, generał wyszedł z eksplozji cało.

Zastraszanie i przemoc w stosunku do ekipy urzędującego prezydenta Cesara Gaviria Trujillo poskutkowały zawarciem w 1991 roku umowy, zgodnie z którą Escobar oddał się w ręce sprawiedliwości, ale nie został poddany ekstradycji. Przetrzymywany w „La Catedral”, więzieniu wybudowanym zgodnie z jego własnymi instrukcjami, nie przestał jednak popełniać przestępstw, chociażby zlecając egzekucje byłych współpracowników z mafii, m.in. braci  Moncada Galeano. W lipcu 1992 na wieść, że ma zostać przeniesiony do innego więzienia, spokojnie się ulotnił.

Zabójstwo braci Moncada poskutkowało uformowaniem się z członków mafii i grup paramilitarnych zespołu „Los Pepes” ("Perseguidos por Pablo Escobar") ścigającego Escobara. „Los Pepes” stosowali przeciw kolumbijczykowi jego własne taktyki terrorystyczne: podkładali bomby w budynkach kartelu, zabijali adwokatów...

Rząd kolumbijski utworzył „Bloque de Búsqueda” - grupę specjalną, której jedynym celem było ujęcie Pablo Escobara. Przy logistycznej pomocy Stanów Zjednoczonych przystąpili do rozpracowywania kręgu jego współpracowników, a także do likwidacji dowódców i płatnych zabójców. Pomimo milionów dolarów wydawanych na ochronę i niezliczonej ilości opłacanych policjantów, Escobar został namierzony podczas rozmowy telefonicznej z rodziną 2 grudnia 1993 roku i zastrzelony przez funkcjonariuszy połączonych sił rządu Kolumbii i USA.

Złośliwi mówią, że kres imperium Escobara nadszedł w samą porę, bowiem splótł się w czasie z rozpowszechnieniem się extasy, która szybko pozbawiła kokainę miana podstawowego paliwa klubowego.