Olej konopny: właściwości i zastosowanie w kosmetykach
Cannbis sativa pochodząca z Azji Środkowej była znaną i cenioną rośliną uprawną już od czasów prehistorycznych. Stosowana była powszechnie w leczeniu różnych dolegliwości a w średniowiecznych manuskryptach możemy odnaleźć jedne z pierwszych receptur, opisujących w jaki sposób wykorzystać potencjał tej rośliny w leczeniu różnych schorzeń skóry.
W czasach współczesnych wykorzystanie konopi wyhamowane zostało przez biurokratyczny gąszcz i negatywne konotacje pamiętające paranoiczną propagandę H.J.Auslingera. Obecnie jednak przy panującym trendzie medycyny naturalnej wykorzystującej związki pochodzenia roślinnego dla konopi zapala się zielone światło. Coraz szerzej konopiami interesuje się przemysł farmaceutyczny i branża kosmetyczna. Obecnie na rynku możemy odnaleźć całą gamę produktów kosmetycznych, która wykorzystuje dobroczynne właściwości oleju konopnego. Jest niezastąpionym składnikiem w:
-kosmetykach dla skóry suchej i wrażliwej (mydła, szampony, odżywki do włosów, kremy)
-lekach łagodzących oparzenia, ułatwiających gojenie ran i leczących trądzik, łuszczycę, atopowe zapalenie skóry czy wypadanie włosów (balsamy, maści)
-produktach wykorzystywanych do aromoterapi czy masażu
Nasiona konopi siewnych zawierają od 25 do 35% oleju, który ma ciemno-zielone zabarwienie i korzenno- orzechowy zapach i smak. Charakteryzuje się wysoką płynnością, jest nietłusty oraz łatwo wchłaniany przez skórę. Pod względem właściwości i składu chemicznego olej konopny jest olejem unikalnym zawiera on bowiem około 75% niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych a głównymi składnikami są kwas linolowy omega 6 (50 - 70%) oraz kwas linolenowy omega 3 (15 - 25 %) w optymalnej proporcji 3:1 co umieszcza olej konopny w czołówce olejów pochodzenia roślinnego Poza wymienionymi wyżej NNKT w oleju konopnym wyróżnić możemy kwas oleinowy, palmitynowy, stearynowy, arachidowy oraz kwas γ- linolenowy. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe nie są syntetyzowane przez człowieka i muszą być dostarczane z zewnątrz a ich deficyt może spowodować wiele schorzeń. Spełniają one bardzo ważne funkcje, stanowiąc składnik wielu struktur i regulując wiele procesów w organizmie:
-budowa błon komórkowych
-usuwanie toksyn z komórek
-dostarczanie substancji odżywczych z powierzchni komórki
-wzmacnianie układu odpornościowego zapobiegając zakażeniom
-zmniejszanie stanów zapalnych, bólów i obrzęków mięśni i stawów
-zmniejszenie poziomu cholesterolu
NNKT są również podstawowym składnikiem produktów do pielęgnacji skóry utrzymując jej odpowiednią kondycję. Wchodzą one w skład sebum oraz ceramidów będących częścią cementu międzykomórkowego biorąc tym samym udział w procesach odpowiedzialnych za utrzymanie odpowiedniego nawilżenia skóry. Ich niedobór może powodować przyrost gruczołów łojowych, osłabienie naczyń włosowatych, zwiększyć utratę wody, wypadanie i przebarwianie włosów.
W oleju konopnym możemy wyróżnić także inne cenne związki takie jak canabidol, β-sitosterol, tokeferol, terpeny czy salicylan metylu. Obecność tych związków chociaż śladowa w porównaniu z zawartością kwasów tłuszczowych przynosi również niemałe korzyści podkreślając specyfikę oleju wytłaczanego z nasion konopnych:
-canabidol – właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne,hamuje wzrost bakterii gram-dodatnich Streptomyces grisesus jak i Staphylococcus areus
-β-sitosterol charakteryzuje się właściwościami przeciwbakteryjnymi, przeciwgrzybicznymi i przeciwzapalnymi, kontroluje absorpcje cholesterolu w organizmie
-tokeferol – właściwości przeciw utleniające
-terpeny – ich obecność wpływa na charakterystyczny zapach oleju jak i na jego właściwości przeciwzapalne i przeciw utleniające
-salicylan metylu – związek, który zasługuje na szczególną uwagę jako składnik benefisowy, stosowany jako lek przeciwbólowy przeciwzapalny i rozgrzewający
Ważnym zagadnieniem przy użyciu oleju konopnego w celach produkcji kosmetyków jest jego toksyczność i aspekty prawne z tym związane. Zgodnie z prawem konopie „przemysłowe” siewne muszą zawierać mniej niż 0,3% delta – 9- tetrahydrokannabinolu to jest 10 – 100 razy mniej niż ilość THC w cannabis indica. Produkt kosmetyczny musi zawierać mniej niż 10 części na milion (ppm) THC. Ze względu na bardzo niskie dawki THC w produktach do pielęgnacji ciała jak i fakt iż transfer lipofilowego THC przez skórę do krwi jest powolny i nieskuteczny (w porównaniu do innych ksenobiotyków) nie stwierdzono żadnego zagrożenia dla zdrowia i nie odnotowano przypadków toksyczności po użyciu kosmetyków zawierających olej konopny.
Trzeba jednak nadmienić iż kanabinoidy charakteryzują się właściwościami antybakteryjnymi, antyseptycznymi czy grzybobójczymi co nadaje konopiom dużą odporność. Dlatego też konopie nie wymagają przy uprawie używania pestycydów, herbicydów czy szczególnych zabiegów takich jak nawożenie. Daje to wyrobom z konopi duży potencjał marketingowy, szczególnie przy sprzedaży kosmetyków opartych na bazie wyciągów roślinnych. Dobrym przykładem jest wykorzystanie tej zależności przy produkcji repelentów, które wykorzystując naturalne właściwości owadobójcze ekstraktów z konopi idealnie dopasowują się w formę produktu ekologicznego.
Trend wykorzystania surowców roślinnych przy produkcji kosmetyków czy leków dynamicznie rozwija się dając możliwość wykorzystania ich w pełnym wymiarze. Cannabis sativa po długiej nieobecności powraca na strony farmakopei niektórych krajów dając nowe perspektywy na jeszcze bliższe poznanie jej właściwości.
BIBLIOGRAFIA:
Alakbarov F.U., 2001, Medicinal Properties of Cannabis According to Medieval Manuscripts of Azerbaijan in: Journal of Cannabis Therapeutics, Vol. 1(2)
Athar M, Nasir S.M., 2005, Taxonomic perspective of plant species yielding vegetable oils used in cosmetics and skin care products in African Journal of Biotechnology Vol. 4 (1), pp. 36-44
Geiwitz J., 2001, THC in Hemp Foods and Cosmetics: The Appropriate Risk Assessment
Kabelik J., 1955, Hemp as a medicament in: Acta Universitatis Palackianć Olomucensis , tom.VI.
Leizer C., Ribnicky D., Poulev A., Dushenkov S., Raskin I., 2000 in: Journal of Nutraceuticals,
Functional & Medical Foods Vol. 2(4)
McPartland, J. M. 1997. Cannabis as repellent and pesticide. Journal of the International Hemp Association 4(2): 87-92
Pate D.W., 1994, Chemical ecology of Cannabis in: Journal of the International Hemp Association
Pless P., Leson G., 2001, Assessing the impact of thc uptake from hemp oil cosmetics on workplace drug testing, Leson Environmental Consulting
Facebook YouTube