Receptory kannabinoidowe i endokannabinoidy
Kurs na temat marihuany medycznej cześć 2
Patrząc wstecz, system ten ma parę milionów lat. Istnieje nie tylko u ssaków, lecz również u ptaków, ryb oraz innych zwierząt. System ten, tak istotny dla poprawnego działania wielu funkcji organizmu znajduje się niemalże we wszystkich tkankach i organach ciała: w mózgu, szpiku kostnym, systemie immunologicznym, płucach, sercu, naczyniach krwionośnych, wątrobie, nerkach, jelitach, organach płciowych, tkance tłuszczowej, skórze itd. Jego główna funkcja polega na redukcji zwiększonej aktywności innych hormonów w organizmie i normalizowanie ich poziomu.
Pierwsze odkrycia
W roku 1964 udało się w pełni wyjaśnić strukturę chemiczną delta-9-tetrahydrokannabinolu (THC), odurzającej substancji zawartej w roślinie konopii. Około 30 lat pźniej odkryto pierwsze kannabinoidy znajdujące się w organizmie, tzw. anandamidy. (1992) oraz 2-Arachidonyloglicerol (2-AG) (1995).
Pierwotnie wychodzono z założenia, że THC oddziałuje niespecyficznie na zewnętrzne warstwy komórki (błony komórki), zmieniając ich przepuszczalność i ruchomość - jak np. alkohol. Nie ma żadnego receptora alkoholu, więc najpierw przyjęto, że nie istnieją również receptory kannabinoidowe. W końcu w 1987 roku naukowcy wykazali, że muszą istnieć specjalne receptory THC w mózgu. W roku 1990 udało się rozszyfrować strukturę chemiczną pierwszego receptora kannabinoidowego. Chwilę później znaleziono kolejny receptor kannabinoidowy w śledzionie.
Receptor kannabinoidowy 1
Odkryty najpierw w mózgu receptor kannabinoidowy 1, w skrócie receptor CB1, występuje w wielu organach, nawet jeśli jego stężenie w niektórych z nich jest względnie niskie. Zaliczany jest on do najczęściej występujących receptorów w mózgu. Receptory CB1 znajdują się w obszarach mózgu, które odgrywają ważną rolę przy koordynacji ruchowej, orientacji przestrzennej, postrzeganiu zmysłowym (smak, zapach, dotyk, słuch), wydolności umysłowej oraz motywacji. Nie ma natomiast receptorów CB1 w pniu mózgu, który odpowiada za kontrolę oddychania oraz układu krążenia. Dziś zakłada się, że u zdrowych osób nie może dojść do śmierci na skutek przedawkowania marihuany lub THC, przedawkowanie takie nie wpływa na funkcje pnia mózgu
Funkcja ochronna receptora CB1
Receptory kannabinoidowe 1 znajdują się na zakończeniach komórek nerwowych, w miejscu, w którym przekazywany jest sygnał między jedną a drugą komórką. Najważniejszą funkcją receptora CB1 jest hamowanie zbyt mocnego sygnału poprzez hormony w mózgu, tzw. neuroprzekaźniki. Poprzez aktywację receptora CB1 nadreaktywność wszystkich hormonów w mózgu (glutamatu, serotoniny, dopaminy, noradrenaliny itd.) zostaje zahamowana. System endokannabinoidowy odgrywa zatem rolę ochronną przed nadwyrężeniem ośrodkowego układu nerwowego. Wyjaśnia to szerokie spektrum działania THC/marihuany. Kiedy THC przyłącza się do receptora CB1, nadmiar aktywności w układzie sterowania bólem w mózgu zostaje zredukowany, co w efekcie oznacza zmniejszenie bólu. Poprzez podobny mechanizm aktywacji systemu endokannabinoidowego można również złagodzić mdłości, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, hiperaktywność oraz inne objawy.
Receptor kannabinoidowy 2
Ciało ludzkie i innych ssaków posiada wysoce rozwinięty system odpornościowy, który chroni je przed atakiem wirusów, bakterii oraz innych potencjalne szkodliwych czynników zewnętrznych oraz stara się zapobiegać, osłabić lub naprawic ewentualne uszkodzenia. System endokannabinoidowy stanowi za pośrednictwem receptorów CB2 część tego mechanizmu ochronnego.
Endokannabinoidy
W roku 1992 po raz pierwszy stwierdzono w organizmie istnienie substancji, która łączy się z receptorami kannabinoidowymi. Jej odkrywcy nazwali ją anandamidem, od słowa “ananda”, które w sanskrycie oznacza “szczęśliwość” oraz “amid” z uwagi na jego strukturę chemiczną. W 1995 roku odkryto drugi endokannabinoid, tzw. 2-AG (2-Arachidonyloglicerol). Te dwa endokannabinoidy zostały jak do tej pory najlepiej zbadane. Dziś zakłada się, że istnieje około 200 Substancji, które są w swojej strukturze chemicznej podobne do dotychczas zbadanych endokannabinoidów.
Różne endokannabinoidy nie tylko mogą łączyć się z receptorami kannabinoidowymi, lecz również z domniemanym receptorem CB3, receptorem GPR55, receptorem waniloidowym oraz innymi receptorami.
Artykuł z #57 numeru Gazety Konopnej SPLIFF
Dr med. Franjo Grotenhermen
System endokannabinoidowy: Kannabinoidy produkowane przez organizm i receptory kannabinoidowe
Facebook YouTube